๐ ์ธ๊ณผ์ถ๋ก ๊ฐ์ธ ๊ณต๋ถ์ฉ ํฌ์คํธ ๊ธ์ ๋๋ค. ์ถ์ฒ๋ ์ฒจ๋ถํ ๋งํฌ๋ฅผ ์ฐธ๊ณ ํด์ฃผ์ธ์!
๐ ์ ๋ฆฌ
๋๊ตฌ๋ณ์๋ก ์ถ์ ํ๋ ATE ๋ LATE ์ด๋ค.
• compiler์ ๋ํ LATE ์ด๋ค.
โ Heterogeneous
โฏ ๋๊ตฌ๋ณ์์ ๋ํ ๋ฐ์ ์ข ๋ฅ
• Compliers, Never Takers, Always Takers, Defieres
• ex. ์ ์ฝ ํจ๊ณผ ํ ์คํธ๋ฅผ ์ํด ํผ์คํ์๋ ์ฝ๋ฌผ ๋๋ ์์ฝ์ ํ ๋น๋ฐ๋๋ค.
Compliers | ์ฝ๋ฌผ ๋๋ ์์ฝ์ ๊ฑฐ๋ถ๊ฐ ์์ด ๋ณต์ฉํ๋ ์ง๋จ |
Never Takers | ํ ๋น ๋ฐ์ ์ฝ์ ๋ณต์ฉ(Treatment)์ ๊ฑฐ๋ถ ๋๋ ๋ฐ์ง ์๋ ์ฌ๋ (์ด๋ ํ ์ฝ์ ํ ๋น๋ฐ์๋ ๋ณต์ฉํ์ง ์์ ์ฌ๋) |
Always Takers | ์ฝ ํ ๋น๊ณผ ๋ณ๊ฐ๋ก ํญ์ ์ง์ง ์ฝ๋ฌผ์ ๋ณต์ฉํ๋ ์ฌ๋๋ค |
Defieres | ํต์ ์ ํ ๋น๋๋ฉด Treatment๋ฅผ ๋ฐ๊ณ , Treatment๋ฅผ ํ ๋น ๋ฐ์ผ๋ฉด ํต์ ๋ฅผ ๋ฐ๋ ์ฒญ๊ฐ๊ตฌ๋ฆฌ ๊ฐ์ ์ฌ๋๋ค โจ ์ค์ ์ํฉ์์๋ ์ผ๋ฐ์ ์ด์ง ์์ ๋ณดํต ๋ฌด์ํ๋ค. |
• ๋๊ตฌ๋ณ์ ์คํ์์๋ Compliers ๊ทธ๋ฃน์ ํด๋นํ๋ ์ธ๊ณผํจ๊ณผ๋ง์ ๊ณ ๋ คํ๋ค.
โฏ Validity
• Internal validity : ๋ด์ ํ๋น๋๋ก, ๋ด๋ถ์ ์ผ๋ก๋ง ์ ํจํ ์ธ๊ณผํจ๊ณผ์ด๋ฏ๋ก ํน์ ๋ฐ์ดํฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํน์ ์คํ ์ธํ ์์๋ง ์ ํจํ๋ค.
• External validity : ์ธ์ ํ๋น๋๋ก, ์ธ๊ณผ์ ํจ๊ณผ์ ์์ธก๋ ฅ๊ณผ ๊ด๋ จ์๋ค. ์คํํ ํ๋ณธ์์ ๋ฐ๊ฒฌํ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ์ง๋จ์ ๋ํด ์ผ๋ฐํํ ์ ์๋์ง์ ๋ํ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๊ด๋ จ์๋ค.
โฏ ์์
โข ๋ณ์์ค๋ช
• ์ธ์ฑ๊ตฌ๋งค๋ก ์ธก์ ํ ์ฌ์ฉ์ ์ฐธ์ฌ(user engagement) ์งํ๋ฅผ ๋์ด๊ณ ์ถ์ด, ๋ง์ผํ ๋ถ์์ Push ๋ง์ผํ ์ ์์ฒญํ๋ค. ๋ง์ผํ ํ์์ push ๋์์ธ๊ณผ ์ค๊ณ๋ฅผ ์ํด์ 10000๋ช ์ ๋ฌด์์ ๊ณ ๊ฐ์ ์ ํํ์ฌ ๊ฐ 50%์ ํ๋ฅ ๋ก push๋ฅผ ํ ๋นํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ผ๋ถ ๊ณ ๊ฐ์ด Push ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ์ฌ ๋ฐ์ง ๋ชปํ ์ ์๊ณ , ์ค๋งํธํฐ์ด ๊ตฌํ์ผ ์๋ ์๋ค.
• Push assigned : ๋ฌด์์ ํ ๋น์ผ๋ก ๋ค๋ฅธ ์ํฅ์ ๋ฐ์ง ์๋๋ค. (Treatment)
• Push delievered : Push ์ ์ ๋ฌ ์ฌ๋ถ๋ก, Push ๋ฅผ ๋ฐ๋๋ก ํ ๋น๋ ๋ชจ๋ ์ฌ๋์ด Push ๋ฅผ ๋ฐ์๊ฑด ์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ง์ผํ ์คํ์์๋ Compliance ๋ฅผ ์๋ฒฝํ๊ฒ ๊ณ ๋ คํ์ง ๋ชปํ๋ค. ์ฆ, Push ๋ง์ผํ ์ ์งํํด๋ ์ ๋๋ก ํด๋น Push ๋ฅผ ๋ฐ์ง ์๋ ์ฌ๋๋ค Never takers ๋ค์ด ์กด์ฌํ๋ค.
• in app purchase : Outcome variable
• income : Push ๋ฅผ ํ ๋น๋ฐ๋ ์ฌ๋๋ค์ ์๋์ด๋ค. ์๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํด๋น ๋ณ์๋ฅผ ํต์ ํ ์ ์๋ค.
โข ์ธ๊ณผํจ๊ณผ ์ถ์ - Push assigned
• Push assigned ๊ฐ in app purchase ์ ๋ฏธ์น๋ ์ธ๊ณผํจ๊ณผ
• pushAssigned ๊ฐ ๋๋ค์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ Bias term ์ 0์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์์์๋ Treatment ์์ฒด์ ํจ๊ณผ๋ณด๋จ Treatment ํ ๋น์ ๋ํ ์ธ๊ณผ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ฐพ์ ๊ฒ์ด๋ค. non-Compliance ๋๋ฌธ์ Treatment ์ ํ ๋น๋ ์ฌ๋๋ค์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Control ์ ๋ฐฐ์ ๋ ์ฌ๋๋ค์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ํธํฅ๋์ด ์ถ์ ๋๋ค. non-Compliance ๋ Treatment ์ Control ์ ๋ํ ์ถ์ ๋์ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ง๋ ๋ค.
• non compliance ๋ก Always taker๋ ํ ๋น๊ณผ ์๊ด ์์ด Treatment๋ฅผ ๋ฐ์ ๊ฒ์ด๊ณ , ๊ฐ์ ๋ ผ๋ฆฌ๋ก, Never Taker๋ Treatment์ ๋ฐฐ์ ๋๋๋ผ๋ Treatment๋ฅผ ๋ฐ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ Treatment์ ๋ฐฐ์ ๋ ์ฌ๋๋ค์ด ์ค์ ๋ก Treatment๋ฅผ ๋ฐ์ง ์์๊ฒ ์ฒ๋ผ ๋ง๋ค ๊ฒ์ด๋ค โจ ์ธ๊ณผ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์์์ผ Treatment ํ ๋น์ ์ธ๊ณผํจ๊ณผ๋ 0์ผ๋ก ํธํฅ
โข ์ธ๊ณผํจ๊ณผ ์ถ์ - Push delivered
• Push delivered ๊ฐ in app purchase ์ ๋ฏธ์น๋ ์ธ๊ณผํจ๊ณผ
• ์ฌ๊ธฐ์๋ ์ธก์ ๋์ง ์์ Confounder ์์ (income)์ด ๋ถ๋ช ํ ์ธ๊ณผ์ถ๋ก ์ ์ด๋ ต๊ฒ ํ ์ ์๋ค. Push ์ ๋ฌ์ ์คํจ๋ ๊ตฌํ ์ค๋งํธํฐ์ ๊ฐ์ง ๊ณ ๊ฐ๋ค์ ์ํด ๋ฐ์ํ ์ ์๋๋ฐ ๋ฐ๋ผ์ E[Y0 | push = 0] < E[Y0 | push = 1] ๊ฐ ์กด์ฌํ ์ ์๋ค. ๋น๊ต์ ์ ์ ์์ (income)์ ๊ฐ์ง ๊ณ ๊ฐ๋ค์ ๊ตฌํ ์ค๋งํธํฐ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ Push ๋ฅผ ๋ฐ์ง ๋ชปํ๊ฒ ๋๊ณ ์ธ์ฑ ๊ตฌ๋งค Y0์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๋ ๋ฎ์์ง๊ฒ ๋๋ค โจ E[Y0 | push = 0] ≠ E[Y0 | push = 1] โจ Bias ์กด์ฌ
• ๋ฐ๋ผ์ Treatment๋ Treatment๋ฅผ ๋ฐ์ง ์๋ ์ฌ๋์ ์ด์ฉํด์ ATE๋ฅผ ์ถ์ ํ ์ ์๋ค.
• ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ํ ์ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋๊ตฌ๋ณ์๋ฅผ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ!
โก Local Average Treatment Effect: LATE
โฏ LATE
• causal chain : Z → T → Y
• Counterfactual
โฏ ๋๊ตฌ๋ณ์ ๊ฐ์
โด independence Assumption
• ๋ ๋ฆฝ์ฑ ๊ฐ์
• ๋๊ตฌ๋ณ์๋ ๋ฌด์์ ํ ๋น๋๋ค. ์ฆ, Z๋ ์ ์ฌ์ ์ธ Treatment ์ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค.
โต exclusion restriction
• Treatment์ ๋ํ ์ ์ฌ์ ์ธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ ๋๊ตฌ ๋ณ์ ๊ทธ๋ฃน ๋ชจ๋ ๋์ผํ๋ค๋ ๊ฒ์ผ๋ก, ์ฆ, ๋๊ตฌ ๋ณ์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น์ง ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๋๊ตฌ ๋ณ์๊ฐ Treatment๋ฅผ ํตํด์๋ง ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ๋ค.
โถ ๋๊ตฌ ๋ณ์๊ฐ Treatment์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค
โท Monotonicity
• ๋๊ตฌ๋ณ์์ ๋จ์กฐ์ฑ ๊ฐ์ : ๋ชจ๋ ๊ทธ๋ฃน์์ ๋๊ตฌ ๋ณ์๋ฅผ ํ์ฉํ๋ค๋ฉด, Treatment ๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ณด๋ค ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์ Treatment ์ ๋ํ level ์ด ๋ ๋์ ์ง๋ค
โฏ IV ์ ์ํด ์ถ์ ๋ ATE
• IV ์ ์ํด ์ถ์ ๋ ATE ๋ Ti1 > Ti0 ์ธ ๋ถ๋ถ ๋ชจ์ง๋จ์ ATE ์ด๋ค. ๋๊ตฌ ๋ณ์๋ฅผ ์ค์ ํ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ๋๊ตฌ ๋ณ์๋ฅผ ํด์ ํ ๊ฒฝ์ฐ๋ณด๋ค Treatment์ ๋ํ ์์ค์ด ๋์ ๋ชจ์ง๋จ์ ํด๋นํ๋ค. ์ฆ, Compliers ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค.
IV๋ Comilers์ ๋ํ Treatment ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ฐพ์์ค๋ค.
โข Effect on Engagement
โฏ ์์ ๋ฐ์ดํฐ
• Push ํ ๋น, Push ์ ๋ฌ์ ๋ํ Treatment ๋ณ์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ in app์ ๊ตฌ๋งค์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ ธ ์์
โฏ OLS (Not using IV)
ols = IV2SLS.from_formula("in_app_purchase ~ 1 + push_assigned + push_delivered", data).fit()
ols.summary.tables[1]
• Treatment ํจ๊ณผ BRL(bias-reduced linearization) = 27.60 : Push ๋ง์ผํ ์ ์งํํ๋ฉด ์ธ์ฑ ๊ตฌ๋งค๊ฐ 27.6 ๋งํผ ์ค๋ฅธ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธ โจ ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ ํธํฅ๋ ์ถ์ ์น (e.g. ์๋ ์ค๋งํธํฐ์ด Push ๋ฉ์ธ์ง๋ฅผ ๋ฐ๊ธฐ์ ์ด๋ ค์์ ๊ฒช๊ณ ์๋ ์ํฉ) : Treatment ๋ฐ๋ ์ฌ๋๋ค์ ๋ ๋ง์ ์์ ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฌํ ํธํฅ์ด Positive์ผ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ์ค์ ์ธ๊ณผ ํจ๊ณผ๋ ๋ ๋ฎ๋ค๊ณ ์๊ฐํ ์ ์๋ค.
โฏ First stage (IV)
first_stage = IV2SLS.from_formula("push_delivered ~ 1 + push_assigned", data).fit()
first_stage.summary.tables[1]
• Push๋ฅผ ๋ฐ๋๋ก ํ ๋น๋ ์ฌ๋๋ค์ 71.8%์ ํ๋ฅ ๋ก Push๋ฅผ ๋ฐ๋๋ค. ์ฆ, Never takers๊ฐ 28%๊ฐ ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๊ธฐ๋ ํ๋ค.
• intercept์ Parameter๊ฐ 0์ผ๋ก ์ถ์ ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ always takers๋ ์๋ค๊ณ ํ๋จํ ์ ์๋ค. ์ฆ, Treatment๋ฅผ ํ ๋นํ์ง ์์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์๋ฌด๋ Push๋ฅผ ๋ฐ์ง ๋ชปํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ฉฐ, ์คํ ์ค๊ณ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๋ ์์ํ ์ ์๋ค.
โฏ Reduced form
reduced_form = IV2SLS.from_formula("in_app_purchase ~ 1 + push_assigned", data).fit()
reduced_form.summary.tables[1]
• ์ถ์๋ ํ์์ผ๋ก Treatment ํ ๋น์ ๋ํ ์ธ๊ณผ ํจ๊ณผ๋ 2.36์์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ์ฆ, Push๋ฅผ ๋ฐ์ ๋๊ตฐ๊ฐ๋ฅผ ์ง์ ํ๋ฉด ์ธ์ฑ ๊ตฌ๋งค๊ฐ 2.36 ๋งํผ ์ฆ๊ฐํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํ๋ค.
โฏ Treatment effect
• ๋ฐฉ๋ฒ1 : ์์์ ๊ตฌํ ๊ณ์๋ค์ ๋น์จ๋ก ๊ตฌํ๊ธฐ : 2.363/0.717 = 3.29
• ๋ฐฉ๋ฒ2 : 2SLS ์คํ
iv = IV2SLS.from_formula("in_app_purchase ~ 1 + [push_delivered ~ push_assigned]", data).fit()
iv.summary.tables[1]
• 2SLS์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ OLS์ 27.6๋ณด๋ค ํจ์ฌ ๋ฎ๋ค๋ ๊ฒ์ ํ์ธํด ๋ณผ ์ ์๋ค. OLS๋ก ์ถ์ ๋ ์ธ๊ณผ ํจ๊ณผ๋ ๊ธ์ ์ ์ผ๋ก ํธํฅ๋์ด ์์ผ๋ฏ๋ก ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ํ๋นํด ๋ณด์ธ๋ค.
• 3.29๋ Complier์ ๋ํ ATE ๋ก LATE ์ด๋ค. ์ฆ, Never taker์ ๋ํด์๋ ํด๋น ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ ์ ์๋, ์ต์ ์ค๋งํธํฐ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๊ทธ๋ฃน์ ๋ํ์ฌ ํด๋น Push ๋ง์ผํ ์ด ๋ฏธ์น๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ถ์ ํ๊ณ ์์์ ์๋ฏธํ๋ค.
'1๏ธโฃ AIโขDS > ๐ฅ Casual inference' ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ์ ๋ค๋ฅธ ๊ธ
[The Brave and True] 11. Propensity score (0) | 2023.07.13 |
---|---|
[The Brave and True] 10. Matching (0) | 2023.07.11 |
[The Brave and True] 8. Instrumental variables (0) | 2023.07.03 |
์ธ๊ณผ์ถ๋ก ์ ๋ฐ์ดํฐ ๊ณผํ - ๋จธ์ ๋ฌ๋์ ํด์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ์ธ๊ณผ์ถ๋ก (0) | 2023.06.29 |
[The Brave and True] 7. Beyond Confounders (0) | 2023.06.29 |
๋๊ธ